Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου
Στη μικρή λίστα των «Λογοτεχνικών Βραβείων του Αναγνώστη 2015»
στην κατηγορία ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
Πρόλογος: Ελεονώρα Σουρλάγκα, ψυχολόγος
Η ιστορία μιλάει κυρίως για τον μπαμπά μου, και θα σας εξηγήσω τι τρέχει μ’ αυτόν.
Μιλάει και για τη μαμά μου, αλλά δε συμβαίνει κάτι ανησυχητικό μ’ αυτήν.
Έχω ακόμη έναν μπαμπά, που δεν είναι ο μπαμπάς μου, αλλά πρέπει να τον βλέπω σαν μπαμπά μου και να λέω σε όλο τον κόσμο ότι τον έχω «σαν μπαμπά μου». Όπως ίσως θα καταλάβατε, ο μπαμπάς μου έχει χωρίσει με τη μαμά μου. Πριν χωρίσουν όμως, πρόλαβαν και μου έκαναν δώρο και το χαζό αδελφό μου.
Δυστυχώς, η ιστορία ασχολείται πολύ και με ένα πρόσωπο που θα ήθελα να μην υπάρχει. Την πρώτη και μοναδική φορά που είδα το κορίτσι του μπαμπά μου, του είπα: «Μα, μπαμπά, είναι χάλια!» Ο μπαμπάς μάς λέει πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει την αγάπη που νιώθει για μένα και τον αδελφό μου. Και πως είναι διαφορετική αγάπη από αυτήν που νιώθει για τη Χάλια. Εγώ όμως ξέρω πως αν μας αγαπούσε πραγματικά θα άφηνε τη Χάλια.
Το διαζύγιο και οι νέες οικογένειες που μπορεί
να δημιουργηθούν μετά, δοσμένα με χιουμοριστικό τρόπο
μέσα από τα μάτια ενός παιδιού χωρισμένων γονιών.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
Μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Μεγάλα Παιδιά και Εφήβους για εκδόσεις του έτους 2014 απονέμεται στην Παναγιώτα Πλησή για το έργο της Μα, μπαμπά, είναι χάλια! (εκδόσεις Κέδρος).
Σκεπτικό βράβευσης:
Το βιβλίο αναφέρεται στις καταστάσεις που δημιουργούν ένα διαζύγιο και η συμβίωση των παιδιών με τους καινούργιους συντρόφους των γονιών τους στη ζωή τους, καθώς η περίοδος ανασύστασης της οικογένειας είναι από τις δυσκολότερες που βιώνουν. Θέμα αξιόλογο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον τόσο για μεγάλα παιδιά όσο και για εφήβους. Η συγγραφέας με πειστικό τρόπο, χωρίς διδακτισμό, με χιούμορ, λεκτικό και καταστασιακό, που προκαλείται από τη θέαση των γεγονότων μέσα από την παιδική ματιά της ατίθασης και πανέξυπνης ηρωίδας κυρίως, χειρίζεται το θέμα με αφηγηματική τέχνη, με πολυεστιακή ανάδειξη των γεγονότων, τόσο μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της ανήλικης πρωταγωνίστριας, όσο και μέσα από τα ηλεκτρονικά μηνύματα του πατέρα προς τον φίλο του που λειτουργούν ως αντίστιξη οπτικών γωνιών, αλλά και ως παράλληλα κείμενα (ως οπτική εντύπωση που προσθέτει ποικιλία). Συχνά τα μηνύματα αυτά επέχουν θέση εσωτερικού μονολόγου, όπως αντίστοιχα και τμήματα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης της ηρωίδας, τεχνικές που αποκαλύπτουν τις εσωτερικές διεργασίες και τον ψυχισμό τους. Η οπτική του θέματος διευρύνεται και εμπλουτίζεται και μέσα από τους διαλόγους της μητέρας με τα παιδιά της, κυρίως με την εξεγερμένη Λένα, ενώ η διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος από τον μικρότερο αδερφό αναδεικνύει την ποικιλία των αντιδράσεων των παιδιών σε πολύ σημαντικά γι’ αυτά ζητήματα. Οι χαρακτήρες εξελίσσονται παράλληλα με την πλοκή, η οποία κορυφώνεται οργανικά ως προς την εικόνα της ηρωίδας. Η αμεσότητα, η καθημερινότητα του λόγου, η ανεπιτήδευτη έκφραση, καθώς και η ποικιλία των χαρακτήρων, τόσο των ενηλίκων (των γονιών και των νέων συντρόφων τους), όσο και των ανηλίκων, ενισχύουν τον ρεαλισμό του κειμένου, ενώ η in medias res έναρξη της αφήγησης, με τα αφηγηματικά κενά που δημιουργεί στον αναγνώστη, προσθέτει στοιχεία έκπληξης και προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον του.
Κατάλογος επικρατέστερων έργων (αλφαβητικά) στην κατηγορία:
1. Φυτούλας Βακανά και Ανθής Πειραία, Κωδικός Π.Α.Ρ.Ε.Α: Το μυστήριο της παράξενης βροχής (εκδόσεις Πατάκη)
2. Έλενας Περικλέους, Με τα μάτια ενός σκύλου: Η επιστροφή (εκδόσεις Πάργα)
3. Παναγιώτας Πλησή, Μα, μπαμπά, είναι χάλια! (εκδόσεις Κέδρος)
4. Δήμητρας Χαραλάμπους, Πεν 7: Σε μυστική αποστολή (εκδόσεις Πάργα)
Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για Παιδιά και Εφήβους αποτέλεσαν οι: Αναστασία Κατσίκη-Γκίβαλου (Πρόεδρος), Κατερίνα Καρατάσου, Άννα Κουππάνου, Κίκα Πουλχερίου, Φλώρα Τιμοθέου
ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Εκτός από την ευκαιρία να θίξουν το δύσκολο θέμα του χωρισμού και της επαναδημιουργίας νέας οικογένειας, επιλέγοντας το βιβλίο της Παναγιώτας Πλησή οι γονείς θα προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να πάρουν το μήνυμα πως το δικαίωμα στην ευτυχία και την αγάπη ανήκει σε όλους ανεξαιρέτως και πως δεν πρέπει να φοβούνται τις αλλαγές.
Ελένη Κορόβηλα, BookPress, 01/06/15
Με πολλή δόση χιούμορ, αλλά και με τη σοβαρότητα (όχι τη σοβαροφάνεια) που απαιτεί η προσέγγιση ενός τέτοιου θέματος, το βιβλίο της Παναγιώτας Πλησή βάζει μια "κρυφή κάμερα" στο μυαλό και τα συναισθήματα των παιδιών που βιώνουν μια τέτοια κατάσταση, αλλά και στο μυαλό των ενηλίκων (εύρημα πολύ εύστοχο για τα παιδιά που θα διαβάσουν το βιβλίο). Γιατί συνήθως αυτά που δεν λέγονται ανοιχτά είναι και τα πιο σημαντικά.
Καλογραμμένο βιβλίο για μεγάλους και μικρούς!
Μαρλέν Κεφαλίδου, KindyKids, 12/03/15
Άκρως διασκεδαστικό και πάνω σε μια αρμονική ισορροπία χιούμορ και σοβαρότητας το νέο βιβλίο της Παναγιώτας Πλησή. Απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά κυρίως σε παιδιά που αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις.
Απόστολος Πάππος, elniplex, 24/02/15
Το βιβλίο αυτό που απευθύνεται σε παιδιά από 9 ετών μιλά με απίστευτο χιούμορ για ένα πολύ δύσκολο θέμα: Το διαζύγιο των γονιών και τον τρόπο που τα παιδιά βιώνουν τις νέες σχέσεις των γονιών. Χώρις να καταφεύγει σε «διδακτισμό» καταφέρνει πιστεύω να μας μιλήσει ξεκάθαρα και να μας κάνει όλους να σκεφτούμε λίγο τη στάση μας. Έτσι ή αλλιώς είναι από τα πιο διασκεδαστικά παιδικά βιβλία που διαβάσαμε τελευταία!
Κώστας Στοφόρος, Literature.gr, 17/02/15
Είναι από αυτά τα βιβλία που μπορεί να επικοινωνήσει στο παιδί ένα τόσο σοβαρό ζήτημα χωρίς την, συχνά, φορτική ατμόσφαιρα και το άγχος των συζητήσεων (χωρίς φυσικά να τις αντικαθιστά). Είναι από αυτά τα βιβλία που χωρίς να φλυαρεί με εκπαιδευτικές μεθόδους ή συμβουλές, σου παρουσιάζει τον κόσμο όπως είναι, σκληρός αλλά και γλυκός ταυτόχρονα, με πολύ χιούμορ και πολλές παιδικές σκανταλιές! Που μπορεί να μιλήσει στο παιδί χωρίς να του προκαλέσει τρόμο και άγχος, απλά επεξηγώντας του την κατάσταση. Τελικά, μπορεί και να το βρει απολαυστικό!
Γεωργία Σουβατζή, deBop, 08/02/15