Ο ΘΕΟΣ ΦΤΑΙΕΙ, ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΣΟ ΩΡΑΙΟ: Αλληγορίες από τον Καζαντζάκη

Κάποτε, πριν από χρόνια, ο Κ. είχε σκύψει σε ένα πηγάδι μαζί με μια γυναίκα. Τα δύο πρόσωπά τους σάλεψαν, μια στιγμή, πάνω στα σκοτεινά νερά, γυαλιστερά, τρεμάμενα, το ένα κολλητά στο άλλο. Κι αμέσως ο Κ. ένιωσε ότι αγαπούσε αυτή τη γυναίκα.

Μια φορά ένας πασάς κάλεσε έναν φτωχό να του κάνει το τραπέζι. Έβαλε μπροστά του ένα πιάτο ελιές κι ένα πιάτο μαύρο χαβιάρι. Ο φτωχός ούτε στράφηκε να δει τις ελιές, έπεσε με τα μούτρα στο χαβιάρι. «Φάε κι ελιές, κουμπάρε», του λέει ο πασάς. «Καλό είναι και το χαβιάρι, πασά εφέντη μου», απάντησε, μασουλώντας πάντα, ο φτωχός.

*

Μια περιπλάνηση στο σύμπαν του Νίκου Καζαντζάκη, ένα μωσαϊκό από 259 αλληγορίες σπαρμένες σε ολόκληρο το έργο του: στα μυθιστορήματα, στα ταξιδιωτικά, ακόμη και στην αλληλογραφία του.

Το απόσταγμα της σοφίας του κορυφαίου συγγραφέα, αντλημένο από τους μοναχούς του Αγίου Όρους, την εβραϊκή παράδοση, το Ταό, το ζεν, την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, τον λαό της Κρήτης, την Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, αλλά και από την παγκόσμια Ιστορία.

*

Το αχανές έργο του δημιουργού του Ζορμπά βρίθει από σύντομες αλληγορίες, συμβολικά διηγηματάκια, μικροϊστορίες μισής σελίδας που πηγάζουν και συνίστανται από ιδέες. Μυστικιστικές παραβολές, πες. [...]

Μέσα στα μεγάλα κομμάτια από περίφημο πεντελικό μάρμαρο που είναι το έργο του Καζαντζάκη, όποτε έβλεπα ένα φυλακισμένο μικρό άγαλμα πάλευα, όπως οι γλύπτες, να το απελευθερώσω.

Από τον πρόλογο του συγγραφέα

*

Υπό μία ευρεία έννοια, το βιβλίο μου είναι ένα σχεδόν πειραματικό μυθιστόρημα διαρθρωμένο σε 259 αλληγορίες. Ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Κ., ο οποίος δεν ταυτίζεται πάντα με τον Καζαντζάκη (κάποτε συγχέεται με ήρωές του). Ή, ίσως, το μυθιστορηματικό ψηφιδωτό της πνευματικής προσωπογραφίας του Κ., μέσα από όλες αυτές τις αλληγορικές μικροϊστορίες. [...]

Ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα με τον τίτλο Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο· και υπότιτλο Αλληγορίες από τον Καζαντζάκη.

Από το επίμετρο του συγγραφέα

ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος εντρυφεί στο αχανές έργο του Νίκου Καζαντζάκη το οποίο βρίθει από σύντομες αλληγορίες, συμβολικά διηγηματάκια ,μικροϊστορίες μισής σελίδας, μυστικιστικές παραβολές. Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος δεν θέλει, βεβαίως, να υπονομεύσει τον Καζαντζάκη. Αλλά το ακριβώς αντίθετο: να τον προβάλει σε νεόκοπα συμφραζόμενα και να τον αποθεώσει. Δηλώνοντας ανοιχτά τον θαυμασμό του για το καζαντζακικό έργο, που  έχει επηρεάσει τη συγγραφική του πορεία. Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος ομολογεί –χωρίς να εξαιρεί τον εαυτό του– ότι «όσοι ασχολούνται με τον Καζαντζάκη αποδεικνύονται κατώτεροί του».
Κώστας Α. Τραχανάς, asopichos, 15/09/2024 

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος μιλάει στο Documento 
Συνέντευξη στην Έμυ Ντούρου, 05/09/2024

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος αναμετριέται με τα ιερά τέρατα. Συγκεκριμένα, «αποφάσισα να επιτεθώ στο φαινόμενο Καζαντζάκης», όπως σημειώνει στον πρόλογο του νέου του βιβλίου. Αν και τελικά πρόκειται για έργο αμιγώς τρυφερό. 
Κατερίνα Δαφέρμου, mononews, 18/08/2024

Naftemporiki TV, «Magazine», συνέντευξη στους Παύλος Πανταζόπουλος / Χριστίνα Κουσούνη, 15/08/2024

Συνέντευξή στη Γλυκερία Μπασδέκη, CultureBook, 29/07/2024

Ένα βιβλίο-ανθολογία που αποδεικνύει ότι ο Καζαντζάκης ήταν, δίχως υπερβολή, ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, υπογράφει ο γνωστός συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος συγκεντρώνοντας 259 συνολικά αλληγορίες από το σύνολο του καζαντζακικού έργου, όλες σε έναν τόμο, μεταλαμπαδεύοντας το απόσταγμα της καζαντζακικής σοφίας  στους αναγνώστες του. […] Οι αλληγορίες του αφορούν κυριολεκτικά τα πάντα, από τον μοναχισμό, τον Θεό, τη θρησκεία και την ανατολική βουδιστική θεώρηση του κόσμου, μέχρι εμπειρίες που ο συγγραφέας είχε αποκομίσει από τα ταξίδια του, ιστορικά συμβάντα, ιστορία συγκεκριμένων τοποθεσιών, αλλά και ρήσεις για το μεγαλείο της φύσης και πως αυτή είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένη με τον Θεό. Οι εμπειρίες από τη Μεγαλόνησο Κρήτη είναι ουκ ολίγες κάτι που είναι απολύτως λογικό, αφού ο Καζαντζάκης ήταν βαθύτατα συνδεδεμένος με το νησί του, την κρητική λεβεντιά και την αγάπη των Κρητικών για την ελευθερία, αλλά και την τόσο αιματοβαμμένη ιστορία της.
Λεύκη Σαραντινού, vakxikon, 21/07/2024 

Κανένας συγγραφέας στις ημέρες μας, σε όποιο βάθρο κι αν έχει υπερυψωθεί, δεν μπορεί να παραμείνει ανέγγιχτος, αποζητώντας τον θρόνο του ιερού τέρατος. Αυτό είναι το συμπέρασμα από το καινούργιο μυθιστόρημα του Βαγγέλη Ραπτόπουλου με τον μακρόσυρτο τίτλο «Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο. Αλληγορίες από τον Καζαντζάκη». Το βιβλίο κυκλοφορεί από τον Κέδρο και εντάσσει στις σελίδες του πάνω από 250 αλληγορίες του παγκοσμίως αναγνωρισμένου Κρητικού.  
Ο Ραπτόπουλος δεν θέλει, βεβαίως, να υπονομεύσει τον Καζαντζάκη. Aλλά το ακριβώς αντίθετο: να τον προβάλει σε νεόκοπα συμφραζόμενα και να τον αποθεώσει. Δηλώνοντας ανοιχτά τον θαυμασμό του για το καζαντζακικό έργο, που όπως δηλώνει στο επίμετρό του, έχει επηρεάσει τη συγγραφική του πορεία, ακόμα κι αν κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολα ορατό, ο Ραπτόπουλος δοκιμάζει, παρόλα αυτά, να παρέμβει ευθέως και κατά ρητό τρόπο στα χωρία, τα οποία επιλέγει: από τη μια εγκλιματίζοντας τη γλώσσα τους στο σύγχρονο εκφραστικό αίσθημα και από την άλλη τροποποιώντας τη σύνθεση και τη δομή τους. Τα χωρία εμπλουτίζονται επιπροσθέτως με ένα νεότευκτο μυθοπλαστικό πρόσωπο, το οποίο δεν είναι άλλο από τον ίδιο τον Καζαντζάκη… 
[...] Η περίτεχνη και δύσκολη δημοτική του Καζαντζάκη με τις επινοημένες και δυσπρόφερτες λέξεις της τόσο στην «Ανέγγιχτη» όσο και στο «Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο» αποκτά καθημερινή και σχεδόν φυσική ανάσα, δείχνοντας μια από τις πιθανές αιτίες για τη διεθνή και πολύχρονη επιτυχία των καζαντζακικών μυθιστορημάτων.Κι έτσι, όχι μόνο παίρνουμε μια ιδέα για το πώς μπορεί να είναι ο Καζαντζάκης απαλλαγμένος από τη βαριά γλωσσική του αρματωσιά, αλλά και έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την τύχη του σε ένα σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα βασισμένο στα μυθιστορηματικά και τα ταξιδιωτικά του κείμενα ή στα γράμματα, τα οποία αντήλλασσε με διαφόρους. Παραμύθια, ανέκδοτα, παράξενα αστεία, μύθοι, συγκαλυμμένα διεθνή ζητήματα, παραδοσιακά νήματα ή ονειρικές καταστάσεις με παραπομπές στην ελληνική αρχαιότητα, στη νεότερη ελληνική ιστορία και στην τοπική ιστορία των επαναστάσεων της Κρήτης - κι ακόμα, ιστορίες από τους βίους αγίων. Τα χωρία έχουν υψηλό βαθμό αυτονομίας και η τυχαία διαδοχή τους δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητά τους, αν δεν τους δίνει ένα ξεχωριστό βάρος, μια και τοποθετημένα σε άλλα συμφραζόμενα δεν αποκλείεται να έχουν διαφύγει από την προσοχή του αναγνώστη.
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), 13/07/2024

[...] πρόκειται όχι για μια ανθολογία, αλλά για ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα που με την ποικιλία, την ομορφιά, το φιλοσοφικό βάθος των αποσπασμάτων μάς χαρίζει την ουσία και την αγωνία της αξεδίψαστης ψυχής του Καζαντζάκη…
Το βιβλίο του Ραπτόπουλου για τον μεγάλο μας συγγραφέα θα είναι ένας πολύτιμος σύντροφος όχι μόνο σε όσους γνωρίζουν το έργο του, αλλά ιδιαίτερα σε όσους θέλουν να αισθανθούν τη φλόγα που έκαιγε την ψυχή του…
Πιστεύω ότι το βιβλίο αυτό δεν είναι από εκείνα που διαβάζουμε και αφήνουμε στη βιβλιοθήκη μας. Είναι σύντροφος ζωής που σε δύσκολες ώρες θα ερεθίζει και θα ξυπνά τη σκέψη μας ανοίγοντάς μας έναν ορίζοντα ομορφιάς και χαράς…Ζαχαρίας Καραταράκης, Πατρίς, 10/07/2024

[…] Όλα αυτά τα πετυχαίνει ο Ραπτόπουλος –και αυτό είναι, ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα του βιβλίου του– χωρίς να προδώσει τον Καζαντζάκη, αλλά και χωρίς να προδώσει τον Ραπτόπουλο. [...] Βάση λοιπόν του βιβλίου του Ραπτόπουλου είναι τα σύντομα αφηγήματα που ενυπάρχουν σε όλα τα έργα του Καζαντζάκη και εξομοιώνονται δομικά με αλληγορίες, παραβολές και μύθους. Τι είναι αυτές οι αλληγορίες από τον Καζαντζάκη, που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα του βιβλίου του Ραπτόπουλου; Μύθοι, παραβολές, λαϊκοί θρύλοι, ανέκδοτα, παραδόσεις, όνειρα, ένα τεράστιο υλικό, πολυπολιτισμικό και εύχυμο, που ο Καζαντζάκης έχει συλλέξει από τα διαβάσματά του και, κυρίως, από τα ταξίδια του σε ποικίλες χώρες και την επαφή του με διάφορους ανθρώπους. Παραβολές από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη εναλλάσσονται με θρύλους από την ισλαμική παράδοση, ιστορίες από τους βίους των Αγίων ακολουθούνται από αρχαία ελληνικά ανέκδοτα και σπαράγματα από τη νεότερη ελληνική και παγκόσμια Ιστορία κ.ο.κ. Πίσω από τη φαινομενική απλότητά τους κρύβουν την ιδεολογική αγωνία του δημιουργού τους και τον βαθύτερο προβληματισμό του γύρω από τα αιώνια προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Όλα αυτά τα αφηγήματα του Καζαντζάκη ανήκουν στην κατηγορία των μπαχτινικών παρέμβλητων ή εντιθέμενων ειδών, δηλαδή των λογοτεχνικών και εξω-λογοτεχνικών ειδών που εντάσσονται στην οντότητα ενός πεζογραφήματος, διατηρώντας την ελαστικότητα, την ανεξαρτησία, τη γλωσσική και υφολογική ιδιαιτερότητά τους…
Θανάσης Αγάθος, O Αναγνώστης, 28/06/2024  

Το βιβλίο, από τις πρώτες του σελίδες με συγκίνησε και μίλησε κατευθείαν στην καρδιά μου με τις αλήθειες του, εκσφενδονίζοντάς με πίσω στο παρελθόν και τη νιότη μου, όταν κι εγώ ανακάλυψα τα έργα και κατόπιν το νόημα του Καζαντζάκη. Βρέθηκα αίφνης να αναθυμούμαι το ποσό και γιατί τον αγάπησα κι εγώ, νιώθοντας συνάμα τόσο φτωχός εγώ ως δημιουργός που δεν έχει κάτι να πει. Προσωπικά, διαβάζοντας το "Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο", βρέθηκα να σταματώ σε κάποια ιστορία και να τη σκέφτομαι με ένα χαμόγελο για όσα γυρεύει να μου πει· κατόπιν, ήθελα να τη διαβάσω σε φίλους, και σαν το έκανα, εκείνοι παραδέχτηκαν ότι το ήθελαν κι αυτοί ετούτο το βιβλίο στα ράφια τους. Και αυτό με οδηγεί να δηλώσω βέβαιος ότι θα αγαπηθεί πολύ και αυτό το βιβλίο του Ραπτόπουλου. Ο Ραπτόπουλος εδώ κάνει να δείχνει εύκολο αυτό που έχει απαιτήσει χρόνο και κόπο: έχει εργαστεί με προσήλωση πάνω στα έργα του Καζαντζάκη και έχει βρει τα πιο μεστά και βαθιά νοήματα του έργου του για να μας τα δώσει.
Γιώργος Τζιτζικάκης, literature, 26/06/2024 

Αναλογίζομαι πολλές φορές τον διάλογό μου με φίλο, σπουδαίο μας διηγηματογράφο, τιμημένο από την κριτική και από το αναγνωστικό κοινό. Παραιτήθηκα από την «αντιδικία» για την αξία του καζαντζακικού έργου, γιατί η απαξίωση και η εμμονή του ήταν τέτοια, και τόση, που δεν είχε νόημα να συνεχιστεί ο διάλογος.
Σκέπτομαι τώρα που ο καλός φίλος δεν είναι στη ζωή, πόσο η μνήμη του ξεθωριάζει, αντίθετα με αυτή του Καζαντζάκη που δεν είναι απλώς ανάμνηση αλλά κυκλοφορεί ο ίδιος ανάμεσά μας. Απόδειξη το τελευταίο βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου με τίτλο Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο. Αλληγορίες από τον Καζαντζάκη (εκδ. Κέδρος). 
Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, Bookpress, 12/06/2024

[...] εντάξει, ο «Ζορμπάς» έχει παγκόσμια ακτινοβολία. Γιατί όμως δεν έχουν και μερικά άλλα έργα, σαν τη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη, ας πούμε; Το «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου» του Βιζυηνού; Η «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» του Στρατή Δούκα; «Ο ζητιάνος» του Καρκαβίτσα; Ο «Γιούγκερμαν» του Καραγάτση; «Η ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη; «Το κιβώτιο» του Αλεξάνδρου; Και ούτω καθεξής. Θα μπορούσαν άραγε να έχουν γίνει διεθνείς επιτυχίες κι όλα τα παραπάνω, όπως και αμέτρητα άλλα, και απλώς δεν έγιναν;
[...] οι επιδράσεις που δεχόμαστε είναι μεγάλη ιστορία. Και σπανίως επεκτείνεται η συζήτηση στις άλλες τέχνες, ενώ θα έπρεπε. Όπως σπανίως επεκτείνεται η συζήτηση και στη ζωή, γενικά. Γιατί, τι να σου κάνουν οι λογοτεχνικές επιρροές, αν πίσω από κάθε γραπτό σου δεν κρύβεται μια χαρακιά στην ψυχή; Τα γραπτά που γεννιούνται μόνο μέσα σε βιβλιοθήκες, όπως μέσα σ’ έναν δοκιμαστικό σωλήνα, μου φαίνονται ένα πράγμα στείρο.
6+1 ερωτήσεις του Άγγελο Χαριάτη στον Βαγγέλη Ραπτόπουλο, fractalart, 11/06/2024

"Δοξάρι είμαι στα χέρια σου, Κύριε, παρατέντωσέ με, κι ας σπάσω!" λέει κάπου ο Νίκος Καζαντζάκης, κι αυτή είναι μια προσευχή που θα μπορούσε να αναπέμπει ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος στον Καζαντζάκη. Η αγάπη για το έργο του μεγάλου Κρητικού, η φιλοπονία κι η ευλάβεια στην προσέγγιση του Καζαντζακικού corpus απέδωσαν κι άλλο καρπό: ο Ραπτόπουλος υπογράφει μια "πνευματική προσωπογραφία", ένα απόσταγμα της σοφίας του Καζαντζάκη, ανθολογώντας 259 αλληγορίες από το αχανές του έργο. Ναι, ο Καζαντζάκης παρατέντωσε τις αντοχές του Βαγγέλη με το "Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο. Αλληγορίες από τον Καζαντζάκη", από τις εκδόσεις Κέδρος, αλλά ο Ραπτόπουλος είναι παλικάρι.
Παύλος Μεθενίτης, athinorama, 10/06/2024

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος είναι όχι μόνο ένας ακάματος συγγραφέας, είναι και ο Καλός της γενιάς του. Ευφάνταστος, δημιουργικός, με τη στόφα και το ύφος και την τόλμη του συγγραφέα που δεν δειλιάζει να επινοήσει τα αδιανόητα. Εδώ στο "Ο Θεός φταίει, που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο”, κατάθεση και προσφορά για άλλη μια φορά στον γενάρχη μας τον Καζαντζάκη, μας προσφέρει ένα ακόμη βιβλίο που αξίζει να το έχουμε δίπλα μας, κι ας είναι ογκώδες, αξίζει να το χωρέσουμε στην τσάντα μας και να διαβάζουμε τη μια μετά την άλλη τις αλληγορίες που σύναξε ο Βαγγέλης για τον εαυτό του και για μας από το θεόρατο έργο του Κρητικού Νίκου Καζαντζάκη.
Μάρω Δούκα, συγγραφέας, 04/06/2024

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος συνομιλεί με τον Νίκο Θρασυβούλου, 31/05/2024, Ιανός (video).

«[…] Προέκυψε το ερώτημα: με ποια σειρά θα παρέθετα τις αλληγορίες; Μήπως ανάλογα με τον πολιτισμό από τον οποίο προέρχονται; Π.χ., μουσουλμάνοι μυστικιστές, μοναχοί του Αγίου Όρους, αρχαίοι Έλληνες, Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, θυμόσοφοι Κρητίκαροι, Αγγλία, εβραϊκή, αφρικανική και ινδική παράδοση, Ταό, και ούτω καθεξής.
»Ακολούθησα μια παρόρμηση ανάλογη με εκείνες στις οποίες υπακούω όταν συνθέτω τα πρωτότυπα έργα μου, κι άφησα τα κομμάτια του παζλ ριγμένα τις πιο πολλές φορές στην τύχη. Η δόμηση του βιβλίου ανά θεματική κατηγορία ευνοούσε νοηματικά τις κατηγορίες, ενώ η άναρχη δομή που επέλεξα τελικά στρέφει την προσοχή του αναγνώστη στις ίδιες τις αλληγορίες.
»[…] Υπό μία ευρεία έννοια, είναι ένα σχεδόν πειραματικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Κ., ο οποίος δεν ταυτίζεται πάντα με τον Καζαντζάκη (κάποτε συγχέεται με ήρωές του), ή, ίσως, το μυθιστορηματικό ψηφιδωτό της πνευματικής προσωπογραφίας του Κ., μέσα από όλες αυτές τις αλληγορικές μικροϊστορίες».
Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος για το πώς έγραψε το «Ο Θεός φταίει…» στην εφημερίδα «Η Αυγή» (13/05/2024)

O Βαγγέλης Ραπτόπουλος Σε Πρώτο Πρόσωπο στο Δεύτερο Πρόγραμμα μιλάει για το βιβλίο στον Δημήτρη Μεϊδάνη (13/05/2024)

Πολλές φορές συμβαίνει το δεύτερο βλέμμα, η προσέγγιση ενός έργου να αποφέρει καρπούς που δεν μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι μπορεί να δώσει το πρωτότυπο και αυτό συμβαίνει με την περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη που έχει εμπνεύσει κατά καιρούς με διαφορετικούς τρόπους διάφορους συγγραφείς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Βαγγέλη Ραπτόπουλου, ο οποίος φάνηκε να εξιτάρεται από τον λευκό γάμο του Νίκου Καζαντζάκη και της Γαλάτειας κι έτσι έγραψε την "Ανέγγιχτη", διεισδύοντας στον ψυχισμό του Έλληνα λογοτέχνη και στοχαστή.
Η εξοικείωση του Ραπτόπουλου με διαφορετικές πτυχές του έργου του Καζαντζάκη, από τον έντονο "μεσογειακό μυστικισμό" της "Ασκητικής", όπως τον έχει περιγράψει, έως τα "Ταξιδεύοντας", τον έκανε έναν μύχιο, πιστό παρατηρητή του τρόπου που ο παγκοσμίως γνωστός Έλληνας συγγραφέας στήνει τον κόσμο του. Ως εκ τούτου, η περιπλάνηση του Ραπτόπουλου στο έργο του Καζαντζάκη μέσα από ένα μωσαϊκό 259 αλληγοριών σπαρμένων σε ολόκληρο το έργο του, από τα μυθιστορήματα μέχρι τα ταξιδιωτικά, ακόμα και στην αλληλογραφία του, είναι ένας ωραίος, πρωτότυπος τρόπος να συναντηθεί κανείς εκ νέου με τον κόσμο του.
Τίνα Μανδηλαρά, LIFO, 02/05/2024 

Μια περιπλάνηση στο σύμπαν του Νίκου Καζαντζάκη, ένα μωσαϊκό από 259 αλληγορίες σπαρμένες σε ολόκληρο το έργο του: στα μυθιστορήματα, στα ταξιδιωτικά, ακόμη και στην αλληλογραφία του. Ο συγγραφέας σημειώνει στον πρόλογο: Υπό μία ευρεία έννοια, το βιβλίο μου είναι ένα σχεδόν πειραματικό μυθιστόρημα διαρθρωμένο σε 259 αλληγορίες. Ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Κ., ο οποίος δεν ταυτίζεται πάντα με τον Καζαντζάκη (κάποτε συγχέεται με ήρωές του). Ή, ίσως, το μυθιστορηματικό ψηφιδωτό της πνευματικής προσωπογραφίας του Κ., μέσα από όλες αυτές τις αλληγορικές μικροϊστορίες. 
Θεοδόσης Μίχος, news247, 30/04/2024

Πόσο εύκολο είναι να συμπυκνώσεις σε 490 σελίδες το έργο του μεγάλου δημιουργού Νίκου Καζαντζάκη; [...] Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος τόλμησε και εν πολλοίς δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα. [...] Χρησιμοποιώντας ως όχημα το ύφος της γραφής του, εκείνη που συναντά ο αναγνώστης στα μυθοπλαστικά του κείμενα, ο Β. Ρ. μας παρουσιάζει 259 αλληγορίες, άλλες μεγαλύτερες κι άλλες μικρότερες ως προς την έκταση, παρμένες μεν από το λογοτεχνικό σύμπαν του Καζαντζάκη, αλλά κατάλληλα διασκευασμένες.
Δεν έχει τη συνεχόμενη ροή ενός στερεοτυπικού ως προς τη δομή μυθιστορήματος, ενός κειμένου που πρέπει να ακολουθήσεις βήμα το βήμα, σελίδα τη σελίδα την πλοκή, ώστε να οδηγηθείς στο τέλος της ιστορίας. Αλλά αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, ίσα ίσα που είναι πλεονέκτημα. Ενδεχομένως να βρίσκεται εκεί το κλειδί που ξεκλειδώνει τις αναγνωστικές πύλες. Ο αναγνώστης έχει επιλογές. Να το διαβάσει απνευστί. Να το διαβάσει με τον δικό του χρόνο. Να το διαβάσει αποσπασματικά. Να το διαβάσει χωρίζοντάς το σε ενότητες...
Άγγελος Χαριάτης, fractal, 30/04/2024

Τηλεοπτική συνέντευξή του συγγραφέα για το βιβλίο στoυς Αλέξανδρο Κλώσσα και Ευαγγελίνα Βόσνου 
εκπομπή Restart, Attica TV, 29/04/2024

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος διατρέχει το σύμπαν του Καζαντζάκη και ανακαλύπτει ένα μωσαϊκό από 259 αλληγορίες σπαρμένες σε ολόκληρο το έργο του: στα μυθιστορήματα, τα ταξιδιωτικά, ακόμη και στην αλληλογραφία του. Στην παρούσα έκδοση ξεχωρίζει το απόσταγμα της σοφίας του κορυφαίου συγγραφέα αντλημένο από τους μοναχούς του Αγίου Ορους, την εβραϊκή παράδοση, το τάο, το ζεν, την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, τον λαό της Κρήτης, την ιστορία της νεότερης Ελλάδας αλλά και από την παγκόσμια ιστορία. «Μέσα στα μεγάλα κομμάτια από περίφημο πεντελικό μάρμαρο που είναι το έργο του Καζαντζάκη, όποτε έβλεπα ένα φυλακισμένο μικρό άγαλμα πάλευα, όπως οι γλύπτες, να το απελευθερώσω» σημειώνει ο συγγραφέας στον πρόλογο.
Έμυ Ντούρου, Documento, 23/04/2024