Γυναίκες θαλασσόλυκοι

12.17€ 10.35€

Συγγραφέας: ΒΑΛΝΤΕΣ, ΖΟΕ
Έτος έκδοσης: 2006
ISBN: 960-04-3177-9

Οριστικά εξαντλημένο

Μετάφραση από τα ισπανικά: Ντίνα Σιδέρη
(Σελ. 280)
Η ιστορία δύο φημισμένων πειρατίνων, της Ανν Μπόνι και της Μαίρη Ριντ, που έδρασαν στα τέλη του 17ου αιώνα. Η Ανν, παράνομος καρπός του έρωτα ενός αστού δικηγόρου με μια υπηρέτρια, αποκληρώνεται και διώχνεται από το σπίτι όπου μεγάλωσε στη Νότια Καρολίνα ύστερα από το φόνο της γκουβερνάντας της. Η γνωριμία της με τον πειρατή Καλικό Τζακ θα αποδειχθεί σημαδιακή: τον ερωτεύεται και τον ακολουθεί στο πειρατικό του, μεταμφιεσμένη σε άντρα μιας και ο νόμος των πειρατών απαγορεύει την ύπαρξη γυναικών στο πλοίο. Την ίδια περίπου εποχή η Μαίρη Ριντ κατατάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό, μεταμφιεσμένη και αυτή σε άντρα. Όταν το πειρατικό του Καλικό Τζακ καταλαμβάνει το πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού, η Μαίρη παίρνει την παράτολμη απόφαση να ακολουθήσει τους πειρατές. Ο Καλικό Τζακ, η Ανν Μπόνι και η Μαίρη Ριντ θα σχηματίσουν ένα ερωτικό τρίγωνο και θα γίνουν ο φόβος και ο τρόμος των θαλασσών, πραγματοποιώντας πετυχημένα ρεσάλτα κατά των ισπανικών πλοίων που μεταφέρουν στην Ισπανία τους θησαυρούς των χωρών του Nέου Κόσμου.
Μια εντυπωσιακή περιπέτεια ποτισμένη με έρωτα, βία, θαλασσομαχίες, δυνατές συγκινήσεις και παράνομες απολαύσεις. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα για δύο γυναίκες που έσπασαν τα δεσμά της εποχή τους, κυριαρχώντας στον κόσμο των πειρατών.
 
ΒΑΛΝΤΕΣ, ΖΟΕ

Η Ζοέ Βαλντές γεννήθηκε το 1959 στη Αβάνα. Φιλόλογος στο επάγγελμα, εργάστηκε μεταξύ 1983 και 1988 στην Ουνέσκο και στο Γραφείο Πολιτισμού της Κούβας στο Παρίσι. Το 1988 επέστρεψε στην Κούβα, όπου εργάστηκε ως ξεναγός και υποδιευθύντρια του περιοδικού Σινέ Κουμπάνο. Έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα ...περισσότερα

Ζοέ Βαλντές: δύο γυναίκες κουρσεύουν την Καραϊβική
«Διαπραγματευόταν το κορμί της με πειρατές»
 
ΔΥΟ ΦΗΜΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΙΡΑΤΙΝΕΣ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΥΒΑΝΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΖΟΕ ΒΑΛΝΤΕΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΙ ΜΙΑ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ, ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΕΛΕΓΕΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΨΥΧΗΣ
Το είπε και ο Ντανιέλ Ντεφόε, ο συγγραφέας του Ροβινσώνα Κρούσου: «Αυτές οι δύο γυναίκες-πειρατίνες υπήρξαν. Μιλάω για την ιστορία της Μαίρης Ριντ και της Αν Μπόνι που ήταν τα πραγματικά τους ονόματα. Υπήρχαν χιλιάδες μάρτυρες, όλος ο πληθυσμός της Τζαμάικας παρακολούθησε τη δίκη, άκουσε την ιστορία της ζωής τους».
Και τι ιστορία! Στο μυθιστόρημα Γυναίκες Θαλασσόλυκοι (Κέδρος), η αυτοεξόριστη Κουβανή Ζοέ Βαλντές ξετυλίγει το νήμα της ιστορίας των δύο ονομαστών αυτών Αγγλίδων που, μεταμφιεσμένες σε άντρες, κυρίευσαν τις θάλασσες παρέα με ξακουστούς πειρατές, όπως ο Μαυρογένης ή ο Καλικό Τζακ Ράχμαν (που άλλαξε τα κόκαλα στην πειρατική σημαία με ξίφη) ο οποίος λαμβάνει και ενεργό μέρος στις περιπέτειες του μυθιστορήματος.
Παρακολουθούμε τις ζωές τους, από μικρά κορίτσια μέχρι που μπαρκάρουν και γίνονται πειρατίνες. Η Αν Μπόνι ζει στην Αμερική γιατί ο δικαστής πατέρας της προκάλεσε σκάνδαλο στην Αγγλία αφήνοντας έγκυο την υπηρέτρια - και μητέρα της Αν. Στο σπίτι τους όμως μια άλλη υπηρέτρια προσπαθεί να μπει στη μέση και η Αν τη σφάζει! Στα δεκατρία της φεύγει από το σπίτι απόκληρη και αναζητά την τύχη της σε καταγώγια και οίκους ανοχής, μεταμορφωμένη συχνά σε άντρα για πρακτικούς λόγους. Η Μαίρη Ριντ, πάλι, μεγάλωσε σε φτωχό σπίτι του Ιστ Εντ στο Λονδίνο. Η μητέρα της είχε αποκτήσει ένα ασθενικό αγόρι από έναν σύζυγο ναυτικό και φευγάτο. Δεν άργησε να κάνει και τη Μαίρη από μια εξωσυζυγική σχέση. Όταν ο σύζυγος εγκατέλειψε οριστικά το σπίτι, η μητέρα βασίστηκε για να ζήσει σε ένα επίδομα της πεθεράς της για το αγόρι. Το αγόρι όμως πέθανε και για να συνεχίσει να παίρνει το επίδομα υποχρέωσε τη Μαίρη να πάρει τη θέση του αδελφού της.

Μεθοκοπούσε

Από 'κεί και πέρα, οι ζωές των δύο γυναικών ακολούθησαν παράλληλους δρόμους. Η Μαίρη Ριντ έφτασε να πολεμάει Ισπανούς στην Ολλανδία, στο στρατόπεδο Εγγλέζων και Ολλανδών. Και η Αν Μπόνι, που προδόθηκε από έναν πειρατή με τον οποίο παντρεύτηκε, άρχισε να ζει μέσα στην ακολασία. «Τη νύχτα διαπραγματευόταν το κορμί της με πειρατές. Τη μέρα μεθοκοπούσε παρέα με τους ίδιους εραστές, μεταμφιεσμένη και ισάξιά τους στην τόλμη».
Αργότερα θα συναντηθούν στο πλοίο «Κίνγκστον», του ξακουστού Καλικό Τζακ (Ράχμαν). Έπειτα από πολλές περιπέτειες και ρεσάλτα που περιγράφονται κινηματογραφικά, ο Τζακ αποφασίζει να σταματήσει. Το κάνει παρά τη συμβουλή του καλύτερα πληροφορημένου Τσαρλς Τζόνσον, που δεν είναι άλλος από τον Ντανιέλ Ντεφόε. Η Βαλντές τοποθετεί τον διάσημο συγγραφέα μέσα στην ιστορία της, ως παρατηρητή που θέλει να μάθει τη ζωή των πειρατών για να την εξιστορήσει στα βιβλία του. Ο Ντεφόε ξέρει, λοιπόν, ότι η περίοδος χάριτος για την παράδοση των πειρατών έχει τελειώσει και ότι κάθε σύλληψη πειρατή πληρώνεται αδρά. Οι δύο γυναίκες θα γλιτώσουν την κρεμάλα γιατί είναι έγκυες. Αλλά η Μαίρη Ριντ θα πεθάνει στη φυλακή από τις αρρώστιες.
Οι Γυναίκες Θαλασσόλυκοι είναι μια αποθέωση της βίας και του έρωτα. Βρίθει από σκηνές σφαγών κάθε φορά που οι πειρατές κουρσεύουν τον ισπανικό στόλο. Όπως βρίθει και σεξουαλικών σκηνών. Η Ζοέ Βαλντές βρίσκει στη ζωή των πειρατών το ιδανικό πλαίσιο για να εκθέσει τις δύο αυτές όψεις της ανθρώπινης έκφρασης, σε σχέση με το αίτημα της ελευθερίας και τη θέση της γυναίκας. ’λλωστε η συμμετοχή στα πειρατικά είχε στοιχεία ισονομίας. Οι πειρατές λ.χ. εμπιστεύονταν ως αρχηγό τον πιο δυνατό στη μάχη, μπορούσαν όμως μερικές φορές να τον αλλάξουν με συνοπτικές διαδικασίες, αντίθετα με τα ελέω Θεού καθεστώτα της εποχής που ήταν αμετακίνητα στη θέση τους.

Ερωτικό τρίγωνο κάτω από τα κατάρτια

Η Ζοέ Βαλντές γεννήθηκε στην Κούβα το 1959, τη χρονιά που πήρε την εξουσία ο Κάστρο. Στα μέσα της δεκαετίας του '90 απέκτησε φήμη αντιφρονούσης συγγραφέως και έγινε εν μια και μόνη νυκτί διάσημη στις ΗΠΑ αλλά και τη Γαλλία, όπου πήγε να εγκατασταθεί. Στα περισσότερα από τα είκοσι βιβλία της (στην Ελλάδα, από τις Εκδόσεις Όπερα) η κριτική αναζητά το πολιτικό στοιχείο, την αντίθεση με το κουβανικό καθεστώς. Στο βιβλίο αυτό, όμως, ο προσεκτικός αναγνώστης αντιλαμβάνεται γρήγορα ότι η συγγραφέας έχει πολύ πιο φιλόδοξους στόχους. Με παππού Κινέζο και γιαγιά μισή Ιρλανδέζα και μισή από τα Κανάρια Νησιά, η Βαλντές έχει κάθε λόγο να βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση ταυτότητας.
Στο μυθιστόρημά της αυτό, ωστόσο, υποψιάζεται κανείς από την αρχή ότι κεντρικό κομμάτι της αναζήτησης ταυτότητας θα είναι η σεξουαλική ταυτότητα. Οι δύο γυναίκες που γίνονται άντρες, ενώ έχουν πολλές σχέσεις με αρσενικούς, χτίζουν αναπόφευκτα και έναν μεταξύ τους έρωτα όταν θα συναντηθούν. Αυτό που κανείς περιμένει γίνεται, αλλά με απροσδόκητο τρόπο. Δεν πρόκειται για απλή λεσβιακή σχέση αλλά για τρίγωνο, ανάμεσα στις δύο φοβερές πειρατίνες και τον Καλικό Τζακ. Μία ακόμη αναδρομή σε εξομολογήσεις της συγγραφέως προς δημοσιογράφους λύνει το μυστήριο: «Το να αυτοπροσδιοριστείς ως ομοφυλόφιλος στην Κούβα, είτε είσαι άντρας είτε είσαι γυναίκα, είναι σαν να δηλώνεις πολιτικά διαφωνών. Είναι σαν να δημοσιεύεις μανιφέστο εναντίον της κυβέρνησης». Και συμπληρώνει: «Ο αδελφός μου και η αδελφή μου είναι ομοφυλόφιλοι. Εγώ, αγαπώ όλο τον κόσμο»!

Μη ταυτότητα

Η Βαλντές καταφέρνει να μιλήσει με χάρη για τη σεξουαλική ελευθερία και κυρίως για την απελευθέρωση από τους προδιανεμημένους ρόλους. Αν κάπου, ως μυθιστόρημα, υπάρχει κάτι το ανολοκλήρωτο, είναι ακριβώς γιατί εστίασε στο πρόβλημα της ταυτότητας αφήνοντας κατά μέρος τις ιδιαίτερες ταυτότητες όχι πια του φύλου, αλλά του κάθε ανθρώπου χωριστά. Το πρώτο μέρος του βιβλίου, που είναι όμως εκ των πραγμάτων συναρπαστικό, περιγράφει τις χωριστές ζωές των πειρατίνων σε εναλλάξ κεφάλαια. Ο αναγνώστης όμως δεν καταφέρνει να τις ξεχωρίσει. Αντιμετωπίζονται ως δύο γυναίκες με κοινή ταυτότητα: δηλαδή τη μη ταυτότητα. Και χάνουν ως μυθιστορηματικοί χαρακτήρες. Όσο για το εξίσου συναρπαστικό πολιτικό πλαίσιο μιας εποχής σε μετάβαση, τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, αφηνόμαστε να μας το διηγηθεί ο Καλικό Τζακ σε λίγες - δυστυχώς - γραμμές. «Είναι πολύ πιθανόν όλα αυτά που χτίσαμε με τόσους κόπους και προσπάθειες να χαθούν πιο γρήγορα απ' όσο φανταζόμαστε! Μας εγκαταλείπει η εξουσία, μας πετάει σαν σκουπίδι, αφού εκμεταλλεύτηκε τη δουλειά μας για αιώνες! Οι μαριονέτες της είμαστε!». Και πράγματι ήταν. Από τα μέσα του 16ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 18ου. Μετά οι πειρατές της Καραϊβικής έγιναν μέρος της παγκόσμιας μυθολογίας...
Μανώλης Πιμπλής 
ΤΑ ΝΕΑ , 30/09/2006