ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ ΚΥΜΑΤΑ, ΙΠΤΑΜΕΝΕΣ ΜΕΔΟΥΣΕΣ

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ-ΝΕΑΝΙΚΟΥ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2023

Τιμητική διάκριση White Raven 2023.
Συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο The White Ravens 2023, όπου η Διεθνής Βιβλιοθήκη Νεότητας του Μονάχου συγκέντρωσε τα 200 καλύτερα παιδικά και νεανικά βιβλία (εκδόσεις του 2022) από 57 χώρες.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ
του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης»

Στους βραχείς καταλόγους των διαγωνισμών
του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ, 2023
για το βραβείο σε συγγραφέα εφηβικού ή νεανικού βιβλίου

Στη «Χρυσή Λίστα» του εκπαιδευτικού portal ELNIPLEX

ΣΕΙΡΑ: BIG BANG BOOKS

2042. Ο κόσμος έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, τους δικτυομάχους, που θεωρούν ότι το διαδίκτυο έχει πλέον μετατραπεί σε έναν ανεξέλεγκτο αόρατο δικτάτορα, και τους δικτυολάτρες, που επιθυμούν τη συγχώνευση του ανθρώπινου μυαλού με την τεχνητή νοημοσύνη. Ο πόλεμος αρχίζει.
2062. Η Νέα Κοινωνία ανακοινώνει τον εξοστρακισμό πενήντα εφήβων από τους κόλπους της, πράγμα που σημαίνει πενήντα θέσεις ανοιχτές ξανά προς διεκδίκηση. Πενήντα εισιτήρια για την κοινωνία της απόλυτης γνώσης και της αιώνιας ευτυχίας. Το όνειρο για κάθε έφηβο του παλιού κόσμου και ο διακαής πόθος για κάθε γονιό.
Η διαδικασία της Επιλογής προκρίνει τους καλύτερους. Από εκεί και πέρα αναλαμβάνει ο Άργος, το πιο προηγμένο νευρωνικό δίκτυο του πλανήτη. Ένας νοήμων ηλεκτρονικός υπερυπολογιστής που καθορίζει τι θα σπουδάσεις, ποιο επάγγελμα θα ακολουθήσεις, αλλά και ποιον θα ερωτευτείς. Γιατί σε γνωρίζει καλύτερα απ’ ό,τι εσύ τον εαυτό σου. Γιατί ο Άργος είναι μία μηχανή και οι μηχανές σπάνια κάνουν λάθη...
Πώς είναι να ζεις σε έναν κόσμο όπου οι πράξεις και οι σκέψεις σου ελέγχονται απόλυτα και σου δίνεται πίσω, σαν αντάλλαγμα, η αιώνια ευτυχία; Μια παρέα νέων του παλιού κόσμου αποφασίζουν να δοκιμάσουν τη ζωή στη Νέα Κοινωνία και σύντομα δοκιμάζονται και οι αντοχές τους.
Μια δυστοπική περιπέτεια για τη δύναμη της ελεύθερης σκέψης, την αξία των προσωπικών επιλογών και τον ρόλο της τεχνολογίας στη ζωή μας.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο Θοδωρής Κούκιας έχει κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά στην έκφραση, στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, στην κινηματογραφικότητα, τις περιγραφές και την κοσμοπλασία. «Κεντάει» την ιστορία του με τόσο πολλά θέματα προς προβληματισμό, που θεωρώ ότι χρειάζεται και δεύτερη ανάγνωση για να τα πιάσεις και να τα αναλογιστείς όλα. Κεντρικά και πολύ πολύ σύγχρονα θέματα φυσικά, ο έλεγχος από ένα ΑΙ και η οικειοθελής παράδοση των ζωών μας και των αποφάσεών μας στο διαδίκτυο, αλλά και οι σύγχρονες μορφές δικτατορίας, η σημασία της συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στη λήψη αποφάσεων σε μια δημοκρατία.
[…]
Γενικώς, μου φαίνεται αδιανόητο ότι έχουμε ένα τέτοιο βιβλίο διαθέσιμο για τους εφήβους και δεν το έχουμε αξιοποιήσει σε σχολεία και κύκλους συζητήσεων. Ελπίζω ειλικρινά να βρει την αναγνώριση που του αξίζει.
Ζωή Τσούρα, thematofylakes.gr, 31/10/23

Χωρίς να μιλάει για πολιτική, τα μηνύματα του βιβλίου αφορούν στην ελευθερία. «Οι άνθρωποι σιχαίνονται τους δικτάτορες, όμως αγαπούν την υποταγή... Κατάφερε να υποτάξει τους ανθρώπους της κάνοντας αόρατους τους δικτάτορες». Ο συγγραφέας αναφέρεται σε όλα όσα νιώθει κανείς την ανάγκη να ειπωθούν σήμερα, να προειδοποιήσει νέους αλλά και μεγαλύτερους, μέσα από ένα περιπετειώδες κοινωνικό μυθιστόρημα, αφού οι ήρωες θα προσπαθήσουν να αντιδράσουν σε όσα έχουν ήδη αποφασιστεί γι’ αυτούς. Αναδεικνύει με λεπτό χιούμορ τον ύπουλο κίνδυνο της τάσης του «political correct», αφού «Η Οδύσσεια  και η Ιλιάδα ανήκουν στα λογοκριμένα βιβλία εδώ, επειδή υποτίθεται ότι προάγουν τον σεξισμό, τη βία και τον ρατσισμό». Κι ενώ το βιβλίο είχε λίγο καιρό που κυκλοφόρησε, μεγαλοστέλεχος της Google παραιτήθηκε αναδεικνύοντας τους κινδύνους που κρύβει η τεχνητή νοημοσύνη. Η λογοτεχνία όμως προηγείται των γεγονότων και το βιβλίο του Θοδωρή Κούκια ελπίζουμε να αποτελέσει μια προειδοποίηση και όχι μια πρόβλεψη. Τελικά όμως σημασία έχουν οι άνθρωποι, έτσι οι ήρωες, παλιάς και νέας κοινωνίας, νέοι στην ηλικία, θα προσπαθήσουν να κάνουν τη διαφορά και οι περιπέτειές τους θα συναρπάσουν τους αναγνώστες, ενώ το βιβλίο τελειώνοντας αφήνει ένα περιθώριο και για τη συνέχειά του.
Έρικα Αθανασίου, diastixo, 20/10/2023 

Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί, αφού οι συνεχείς ανατροπές αλλά και το μυστήριο που σκεπάζει την εξαφάνιση της αδερφής της Κωνσταντίνας κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ο συγγραφέας γνωρίζει εξαιρετικά καλά τον τρόπο σκέψης των ηρώων του και έτσι αυτοί συμπεριφέρονται ως νέοι της ηλικίας τους, μιλούν τη γλώσσα των συνομηλίκων τους, εκφράζονται με αυθορμητισμό και γνησιότητα, βιώνουν τα προσωπικά τους αδιέξοδα, ερωτεύονται, ματαιώνονται, αποτυγχάνουν ,επιτυγχάνουν , συνωμοτούν, εξελίσσονται αλλά και ενίοτε συμβιβάζονται. Στο βιβλίο συναντάμε πολλούς ήρωες που είναι συμπαθητικοί και βαθιά συναισθηματικοί και άλλους που είναι ψυχροί και εντελώς διεφθαρμένοι και γίνονται αντιπαθητικοί – όπως ακριβώς συμβαίνει και στην πραγματικότητα. Η αποκάλυψη των μύχιων σκέψεων τους τους δίνει υπόσταση και τους κάνει αναγνωρίσιμους από τους νεαρούς αναγνώστες- θα δουν στο πρόσωπό τους το φίλο τους, το συμμαθητή τους, τους μεγάλους που συναναστρέφονται. Οι αφηγηματικές τεχνικές - οι διάλογοι μεταξύ των πρωταγωνιστών, οι εσωτερικοί μονόλογοι της ηρωίδας, οι εκτενείς περιγραφές της Νέας Κοινωνίας,  που δίνονται με φοβερά παραστατικό τρόπο -  κινητοποιούν  το συναίσθημα αλλά και το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Ένα πολύ δυνατό δυστοπικό μυθιστόρημα που θα κερδίσει τους αναγνώστες κάθε ηλικίας και όχι μόνο τους εφήβους!
Γιώτα Κεφαλά, kosvoice, 10/05/2023

Ο συγγραφέας στήνει ένα εντυπωσιακό σκηνικό, φτιάχνοντας μέσα σε όλα μιαν Αθήνα κυριολεκτικά αγνώριστη, μια μητρόπολη με πάρκα, ποτάμια, απαστράπτοντα κτίρια, που ωστόσο, καθώς προχωρά η αφήγηση, αποδεικνύεται αφιλόξενη, απάνθρωπη και ψυχρή, γεμάτη παγίδες, ορατούς και αόρατους εχθρούς για την ηρωίδα του. Μια πόλη, ένας κόσμος που δε θέλει να δώσει γνώση κι ευτυχία, αλλά να απομυζήσει, να κατασπαράξει, να αξιοποιήσει μέχρις εξαντλήσεως τη δημιουργική φαντασία και το ταλέντο των παιδιών από τις περιοχές των δικτυομάχων προκειμένου να συνεχίσει να επιβιώνει. [...] Tο ενδιαφέρον αυτό μυθιστόρημα, στην παράδοση του Όργουελ, της Λόουρι και αρκετών άλλων, αποδεικνύεται, με την προβληματική που αναπτύσσει, ιδιαιτέρως επίκαιρο, ίσως και προφητικό, αν αναλογιστεί κανείς και τις πολύ πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Ελένη Γεωργοστάθη, Ο Αναγνώστης, 24/03/2023

Ο Θοδωρής Κούκιας σε Πρώτο Πρόσωπο στο Δεύτερο Πρόγραμμα μιλάει στον Δημήτρη Μεϊδάνη.
ERTechno, 23/03/2023

Ο συγγραφέας δημιουργεί μια ιστορία για έναν σύγχρονο κόσμο όπου η τεχνολογία χρησιμοποιείται ως εργαλείο ισοπέδωσης της σκέψης και της ελευθερίας καταθέτοντας ένα πλήθος ιδεολογικών, φιλοσοφικών και πολιτικών στοχασμών για τη σχέση ανθρώπου-τεχνολογίας. Εστιάζοντας στους μηχανισμούς που προσδίδουν υπόσταση στο ανθρώπινο ον, στην κριτική σκέψη, ως εργαλείο διαμόρφωσης άποψης και στάσης, δίνει αφορμές για ποικίλους προβληματισμούς. Το βαθύτερο ερώτημα που, ωστόσο, διαρκώς επανέρχεται και επαναπροσδιορίζεται αφορά τον προσανατολισμό των επιτευγμάτων της τεχνολογίας. Και στην υπηρεσία τίνος, εντέλει, τίθενται. Μπορούν να διατηρήσουν τον ανθρωποκεντρικό τους προσανατολισμό ή χρησιμοποιούνται, στο όνομα ποικίλων κερδών, ως εργαλεία χειραγώγησης; Σε τι βαθμό έχουν τη δύναμη να οδηγούν την ύπαρξη στην αποστασιοποίηση από τον εσωτερικό της εαυτό; Γιατί το αυγό του φιδιού γεννιέται από την κάθε μορφή εξουσίας, αλλά επωάζεται μέσα στην ανθρώπινη ψυχή.
Κατερίνα Ζαμαρία, H Aυγή, 21/03/2023

Μετά τα δύο ξεχωριστά και ιδιαίτερα βιβλία του, Το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων και τον Πυροβάτη των αστεριών, ο Θοδωρής Κούκιας επιστρέφει με μια πρωτότυπη για τα ελληνικά δεδομένα δυστοπική ιστορία για αναγνωστικό κοινό που κινείται από την εφηβεία και πάνω. Και τα καταφέρνει, κατά τη γνώμη μας, περίφημα.
[…]
Ο Θοδωρής Κούκιας καταπιάνεται με τη δυστοπική λογοτεχνία (dystopian literature), ένα είδος που ειδικά στην Ελλάδα έχει μικρή ιστορία και ελάχιστους συγγραφείς να έχουν στήσει ενδιαφέροντες κόσμους. Δεν πρέπει κάποιος να τη συγχέει με την επιστημονική φαντασία. Η δυστοπία στη λογοτεχνία αφορά συνήθως σε μια μελλοντική κοινωνία όπου κυριαρχούν αρνητικές όψεις και δυσάρεστες εξελίξεις, όπως η καταστολή, η βία, ο υπερέλεγχος, η διάχυτη φτώχεια ή άλλα ανυπέρβλητα εμπόδια.
[…]
Ο συγγραφέας δεν συνωμοσιολογεί, ούτε αναπαράγει ανυπόστατες φημολογίες. Αντιθέτως, δείχνει σε πλήρη επαφή με το σήμερα και καταθέτει έναν στιβαρό προβληματισμό για την εξέλιξη της χρήσης και της σχέσης μας με την τεχνολογία, για την εξέλιξη του ανθρώπινου νου σε όλες του τις διαστάσεις (μνήμη, κρίση, σκέψη, άποψη, απόφαση).
[…]
Η δύναμη της προσωπικής διαφοροποίησης, η δύναμη του ενός, η αξία της σκέψης, της ελεύθερης κρίσης, η φαντασία ως παράγοντας ανατροπής, ο τεχνοφασισμός, η μονοχρωμία της μίας άποψης της πολιτικής κορεκτίλας, όψεις αρνητικές και όψεις θετικές ενός κόσμου που προχωρά. Ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που θέτει αμέτρητους προβληματισμούς και παραμέτρους, προσπαθώντας να δείξει και όχι να απαντήσει σε όλα, να φανερώσει και όχι να πάρει πάντα θέση. Άλλωστε το μέλλον δεν θα είναι ζοφερό. Μπορείς κάλλιστα να δεις ήδη το παρόν έτσι. Μπορείς και όχι όμως.
“Μια ευτυχισμένη παιδική ηλικία παρακαλώ”.
Απόστολος Πάππος, elniplex.com, 7/2/23