Τέσσερις γενιές. Και οι ιστορίες τους να αντικατοπτρίζουν κομβικά σημεία της νεότερης ιστορικής και κοινωνικής διαδρομής μας: Μικρασιατική Καταστροφή και προσφυγιά, Κατοχή και αντίσταση, Εμφύλιος και δικτατορία, «δανεική» ευημερία και πολύπλευρη κατάρρευση. Η εκρηκτική Mικρασιάτισσα Ειδοθέα, η πρωτόγονη Μαριγώ, η επιφυλακτική Ηλέκτρα, ο στρυφνός μα ονειροπόλος Θοδωρής, η εφτάψυχη Φοίβη, ο φιλοσοφημένος Στέλιος, η ακτιβίστρια Αναστασία και ο ασκητικός Θεόδωρος καταθέτουν το λιθαράκι τους στο μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης και του ιστορικού γίγνεσθαι. Και στη χρεοκοπημένη πατρίδα η ελπίδα, επιτέλους, αγανακτεί, σηκώνει κεφάλι και μαρσάρει.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Συνέντευξη στη Λεύκη Σαραντινού
bookia, 22/12/2023
Το πολυσέλιδο και άριστα οργανωμένο αυτό έργο της Μαυροκεφάλου πάλλεται από μια υποδόρια ποιητική συγκίνηση που συνοψίζει την ουσία της ζωής κι αυτό γιατί αυτό που την απασχολεί και την οδήγησε στη συγγραφή ενός βιβλίου τόσο πλούσιου σε περιεχόμενο και ουσία, είναι οι έννοιες της αυθεντικότητας, της ελευθερίας, της χειραφέτησης, της δικαιοσύνης και κυρίως της αλήθειας. Κι όλες μαζί οι παραπάνω διαπιστώσεις πορεύονται για να κουμπώσουν με την έξοχη διαπίστωση του καθηγητή Κοινωνιολογίας Αντώνη Παπαρίζου: «Ο άνθρωπος δεν σταματά να ψάχνει την ιστορική του μορφή που αναβάλλεται διαρκώς από την κίνηση της Ιστορίας. Ο άνθρωπος εξελίσσεται και δεν θ’ αποκτήσει ποτέ τη δική του φυσική και νοηματική πραγματικότητα. Όμως ο άνθρωπος είναι και θα παραμείνει το σπουδαιότερο γεγονός του κόσμου».
Έλσα Κορνέτη, στίγμαΛόγου, 23/11/2023
Η Λιλή Καλούτσα- Μαυροκεφάλου κατορθώνει να περιγράψει γλαφυρά και να σκιαγραφήσει αποτελεσματικά τόσο τους χαρακτήρες των προσώπων που απαρτίζουν το μυθιστόρημά τους, όσο και τις ιστορικές συνθήκες της εποχής στην οποία ζουν οι πρωταγωνιστές τους. Η κοσμοπολίτικη Σμύρνη, η περιφρόνηση για τους «γιαουρτοβαπτισμένους» πρόσφυγες, η Ελλάδα του πολέμου και της κατοχής, η κατάσταση στη μεταπολεμική Ελλάδα με τις διώξεις κατά των κομμουνιστών, η Χούντα με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και η μεταπολίτευση, όλα αυτά τα γεγονότα απεικονίζονται παραστατικότατα στο βιβλίο της. Όλα αυτά αποδίδονται με μια γλώσσα που ρέει απλά και κατανοητά. Η συγγραφέας δεν αποφεύγει να χρησιμοποιήσει όλα τα πρόσωπα, ακόμα και το δύσκολο δεύτερο ενικό. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ένα βιβλίο εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο που αποτελεί τόσο ένα γοητευτικό οδοιπορικό και χρονικό του εικοστού αιώνα στη χώρα μας, όσο και ένα μυθιστόρημα με αριστοτεχνική πλοκή, αλλά και ένα συναρπαστικό ψυχογράφημα εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους χαρακτήρων.
Λεύκη Σαραντινού, Βακχικόν, 24/10/2023
"Οι ΦΩΝΕΣ ανήκουν στα πρόσωπα τεσσάρων γενεών που καλύπτουν μια περίπου εκατονταετία, από την Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι πολύ πρόσφατα. Μέσα από τις φωνές - εξομολογήσεις των ηρώων του βιβλίου, ο αναγνώστης ζει και ταυτίζεται με τους αγώνες, τις ελπίδες, τις διαψεύσεις, τους έρωτές τους. Αλλά πίσω από τις προσωπικές ιστορίες αναπόφευκτα ηχεί η φωνή της ιστορίας μας. Σημαδεύει ανεξίτηλα τους ήρωες. Το ατομικό και το συλλογικό φανερώνονται ως αξεχώριστα. Οι άνθρώπινες διαδρομές, με τα δύσκολα σκαμπανεβάσματά τους, αντικατοπτρίζουν τις τύχες του τόπου μας."
Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη, TyposThess, 26/09/2023
"Η αρχική σύλληψη ήταν να δώσω την τρικυμιώδη πορεία μιας οικογένειας (περιλαμβάνει τέσσερις γενιές) παράλληλα και σε συνάφεια με τις ιστορικές μας περιπέτειες σε μια πορεία εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι πολύ πρόσφατα. Ήττες, αγώνες επιτεύγματα, οικονομική ευημερία, παρακμή, πτώση αντικατοπτρίζονται και διαπλέκονται με τις φωνές ─ ιστορίες των ηρώων του βιβλίου. Το ατομικό είναι πάντα διαποτισμένο από το γενικό. Αυτή, ομολογώ, η φιλόδοξη πρόθεσή μου απαιτούσε χρονοβόρα και προσεκτική ιστορική έρευνα ώστε η εικόνα να είναι ισορροπημένη και κατά το δυνατόν αντικειμενική."
Συνέντευξη στη Τίνα Πανώριου, booksitting, 21/09/2023
Μνήμη και φαντασία αλληλοτροφοδοτούνται στο μυθιστόρημα της Λίλης Μαυροκεφάλου και οι «Φωνές» των ηρώων της που εκπροσωπούν τέσσερις γενιές φθάνουν σ’ εμάς δυνατές μεταφέροντας τις μικρές κραυγές τους «καθώς λαχανιάζουν κι αγωνιούν, απελπίζονται κι ελπίζουν, πενθούν, γελούν και παλεύουν σε όποια «μαρμαρένια αλώνια» έτυχε να βρεθούν». Ακολουθώντας τα βήματά τους από σελίδα σε σελίδα και από κεφάλαιο σε κεφάλαιο νιώθουμε πως συγχρόνως ξεφυλλίζουμε την νεότερη ελληνική Ιστορία και προσεγγίζουμε τη Μικρασιατική Καταστροφή, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τη δικτατορία. Πόσο πιστή είναι, όμως, η συγγραφέας στην επίσημη Ιστορία; Όπως λέει στο Vivlio-life «Κάθε άλλο παρά «πιστή» είμαι. Αντίθετα απολαμβάνω να ξετρυπώνω τα κρυμμένα ή αμφιλεγόμενα κομμάτια της ιστορίας, να συγκρίνω, να κρίνω, να συνδυάζω ώστε να σχηματίζω τη δική μου άποψη όσο πιο κοντά στην αλήθεια γίνεται».
Συνέντευξη στη Μαρία Τσακίρη, vivlio-life, 31/07/2023
Η συγγραφέας απαντά στο ερωτηματολόγιο του Προυστ με αφορμή το τελευταίο της μυθιστόρημα «Φωνές».
Λάζαρος Αντωνιάδης, tetragwno.gr, 18/07/2023
Η συγγραφέας απαντά στις 10+1 Ερωτήσεις που τις θέτει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου “Φωνές.
Κωνσταντίνος Μανίκας, Culture Point, 13/07/2023
Ενα δυνατό ιστορικοκοινωνικό μυθιστόρημα που με δυσκολία το αφήνεις από τα χέρια σου πριν φτάσεις και στην τελευταία του σελίδα. Η υπόθεση ξετυλίγεται σε τέσσερις γενιές. Οι προσωπικές ιστορίες των ηρώων αντικατοπτρίζουν κομβικά σημεία της νεότερης ιστορικής και κοινωνικής διαδρομής μας: μικρασιατική καταστροφή και προσφυγιά, γερμανική κατοχή και εθνική αντίσταση, εμφύλιος και δικτατορία, προσχώρηση στην Ε.Ο.Κ και στη Ευρωπαϊκή Ένωση, «δανεική» ευημερία, χρεωκοπία και πολύπλευρη κατάρρευση.
Κώστας Αβαρίδης, περι ου, 08/07/2023
"Είναι οι “φωνές” τεσσάρων γενεών που καλύπτουν περίπου εκατό χρόνια. Οι ήρωες του βιβλίου συναντιούνται με κομβικά σημεία της σύγχρονης ιστορίας μας: μικρασιατική καταστροφή, παγκόσμιους πολέμους, γερμανική κατοχή, αντίσταση, εμφύλιο, δικτατορία, μνημόνια. Σηκώνουν φωνή και εξιστορούν, ο καθένας με τον τρόπο του, τις προσωπικές ιστορίες τους: έρωτες, μίση, χαρές, πίκρες, ελπίδες. Μέσα από τις φωνές τους, σαν μουσική υπόκρουση, αναδύεται η φωνή της ιστορίας αυτού του τόπου. Το ατομικό σμίγει αναπόφευκτα με το συλλογικό. Το σμίξιμο γεννάει πράξεις αυτοθυσίας και ηρωισμού, συντριβής και ταπείνωσης, θάρρους και συμβιβασμού, μεγαλοψυχίας και καιροσκοπισμού. Φαίνεται σαν η ιστορία να σμιλεύει τις ζωές, σαν οι οι μικροί άνθρωποι να δημιουργούνε την μεγάλη ιστορία. Φωνές ξεπηδούν από το συλλογικό ασυνείδητο. Ψιθυρίζουν πως δεν είμαστε μοναχικές οντότητες, φυλακισμένες στον πεπερασμένο μας χρόνο, αποκομμένες. Ανήκουμε στο ακατάληπτο και μεγάλο με τα πολλά ονόματα."
Η συγγραφέας μιλάει στο clevernews.gr για τις «Φωνές» της, 27/01/2023
Ένα μυθιστόρημα δυνατό, φιλόδοξο, εμποτισμένο με τις ιδέες του ανθρωπισμού αλλά και της κατανόησης της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ψυχής, οι “Φωνές” είναι ένα δώρο σε όποιον αγαπά τη λογοτεχνία αιχμής, τη λογοτεχνία που σέβεται την αλήθεια του αναγνώστη και δεν επιθυμεί να κρατήσει τίποτα κρυφό (πώς θα μπορούσε άλλωστε) κάτω από τον αδυσώπητο καλοκαιρινό ήλιο της χώρας μας.
Νέα Κρήτη, 07/12/2022
Οι «Φωνές» είναι κάτι περισσότερο από ένα ακόμη κοινωνικό μυθιστόρημα. Αποτελεί ένα έργο με το οποίο μπορεί να ταυτιστεί ο αναγνώστης και συνάμα καταφέρνει να δομήσει το περιβάλλον της κάθε εποχής αντλώντας πληροφορίες και διαθέτοντας μια δομημένη πλοκή. Αναγνωστικά συναρπάζει και μας οδηγεί προς τη λύτρωση, όχι μόνο ενός ήρωα αλλά αρκετών που μέσα στο βιβλίο μιλούν ανά κεφάλαιο, ξετυλίγοντας ο καθένας την αλήθεια του.
Γιώργος Τζιτζικάκης, literature, 22/10/2022
Συνέντευξη της Λιλής Μαυροκεφάλου στον ραδιοφωνικό σταθμό Real Fm στην εκπομπή των Γ. Ψάλτη – Π. Χατζηδημητρίου (21/10/2022)
Η Λιλή Μαυροκεφάλου μιλά στη Μαρκέλλα Μικέλη, στο Ράδιο Ε103 και στην εκπομπή Αρχίζουν από "Ε" για το βιβλίο της.
Οι "Φωνές" για τη Λ. Μαυροκεφάλου είναι ένας αντικατοπτρισμός της ψυχής της. Με την τρυφερότητα που τη διακρίνει ως συγγραφέα, η ματιά της απέναντι στην Ιστορία είναι καθάρια, βλέπει τα πάντα. Και τα σωστά και τα στραβά. Για τη Λ. Μαυροκεφάλου οι "Φωνές", σβησμένες μέσα στο διάβα του χρόνου και παράλληλα τόσο εκκωφαντικές, μετατρέπονται σε κραυγές, γίνονται ψίθυροι και πάλι κραυγές, ένα κουβάρι από ξεχασμένα λάθη κι αλησμόνητα δεινά.
Σήλια Νικολαΐδου, diastixo, 02/09/2022
Λόγος μεστός και κομψός, διανθισμένος με οξυδερκείς όσο και ευαίσθητες παρατηρήσεις για τα ανθρώπινα, κρατά τη βαθιά συγκίνηση που προκαλούν οι ανασκαφές στην οικογενειακή μνήμη σε σωστή θερμοκρασία σε μια γοητευτική μυθοπλασία του πραγματικού, όπου η ρεαλιστική φαντασία συμπληρώνει τα κενά ανάμεσα στην αλήθεια και στην παράδοση. Απόλαυσα το «Φωνές», είναι φανερά γραμμένο από μία δεξιοτέχνη. Είναι από εκείνα τα βιβλία που σε ρουφάνε στην πλοκή τους, ενεργοποιούν την ταύτιση, δεν μπορείς εύκολα να τα αποχωριστείς. Όμως όταν τα τελειώσεις, δεν νιώθεις πως τελείωσαν, συνεχίζει η ιστορία να δουλεύει μέσα σου, δεν διάβασες κάτι κενό, χωρίς νόημα.
Λυρισμός, ψυχαναλυτικό υπόβαθρο, νοηματικές ακροβασίες, αυτοβιογραφικά και εξομολογητικά στοιχεία, πολλαπλά στρώματα, εκτεταμένη και εκπληκτικά λεπτοφυής διακειμενικότητα, κοινωνική και πολιτική κριτική. Ένα βιβλίο καταπέλτης, σκληρό και αμείλικτο.
Γράφει ο Κώστας Τραχανάς, fractal, 23/08/2022
Το μυθιστόρημα «Φωνές» της Λιλής Μαυροκεφάλου είναι ένα στιβαρό ταξίδι ζωής όπου δεν λείπουν οι εκμυστηρεύσεις ηρωικών κατορθωμάτων, οι ανεκπλήρωτοι έρωτες και η μαγεία της φύσης. Με την μόνη διαφορά πως οι ήρωες της δεν κινούνται στον χώρο του φανταστικού. Είναι πέρα για πέρα ρεαλιστικοί. Ακολουθούν την ιστορία και την τραγική μοίρα της χώρας μας. Από την Μικρασιατική καταστροφή μέχρι τις μέρες μας, το βιβλίο είναι πλημμυρισμένο με εικόνες θάρρους, πόνου, αλήθειας και μεγαλείου ψυχής, ιδωμένες μέσα από τα μάτια καθημερινών ανθρώπων.
Ελένη Καρακατσάνη, fractal, 06/07/2022
Σε 472 σελίδες συναντάμε την αμφισημία της μνήμης, κομβικά σημεία της νεότερης ιστορικής και κοινωνικής διαδρομής μας. Mικρασιατική Καταστροφή και
προσφυγιά, γερμανική κατοχή και αντίσταση, Εμφύλιος και δικτατορία, «δανεική» ευημερία και πολύπλευρη κατάρρευση... Το νέο βιβλίο της πολυγραφότα-
της συγγραφέως διατρέχει τέσσερις γενιές. Πρωταγωνιστές της, η εκρηκτική Μικρασιάτισσα Ειδοθέα, η επιφυλακτική Ηλέκτρα, ο στρυφνός ονειροπόλος
Θοδωρής, η εφτάψυχη Φοίβη, ο φιλοσοφημένος Στέλιος, η πρωτόγονη Μαριγώ, η ακτιβίστρια Αναστασία, ο ασκητικός Θεόδωρος με το βαρύ παρελθόν, που
εξιστορούν παθήματα, ελπίδες και στοχασμούς, ενώ παράλληλα καταθέτουν το λιθαράκι τους στο μυστήριο της ζωής!
Ξένια Στούκα, Ελεύθερος Τύπος, 09/07/2022
Η γραφή της κυρίας Μαυροκεφάλου είναι εξαιρετική. Δίνει τον χώρο και τον χρόνο στον κάθε ήρωα της να ξεδιπλωθεί… να εξαγνιστεί… να αγαπηθεί… Το κάθε κεφάλαιο έχει το όνομα του πρωταγωνιστή που μιλάει. Που μας εξιστορεί τα γεγονότα από την δική του οπτική. Έτσι μπαίνουμε μέσα στην ψυχοσύνθεση του κάθε ήρωα. Καταλαβαίνουμε τα κίνητρα του, τον νοιαζόμαστε και τον αγαπάμε. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί ήρωες. Η συγγραφέας κατορθώνει να μας κάνει να τους συμπαθήσουμε όλους. Γίνονται ο καθένας μια ψηφίδα που απαρτίζουν το μεγάλο ψηφιδωτό της ζωής. Δεν ήταν παρά μόνο στο τέλος που κατάλαβα τον συμβολισμό του τίτλου… Φωνές… Θα μπορούσε να είναι και Κραυγές…γιατί ο κάθε ήρωας βγάζει την κραυγή της ζωής του…
Αλεξάνδρα Βαλτα, bookstories, 04/07/2022
Λιλή Μαυροκεφάλου: "Οι κριτικές φέρνουν το βιβλίο σε επαφή με το κοινό και ιδίως το βιβλιόφιλο".
Συνέντευξη στην Μαίρη Γκαζιάνη, polis magazino, 05/2022