Υπάρχει άραγε μια φιλοσοφία για το σκάκι; Μπορεί ένα παιχνίδι να συγκριθεί με τις φυσικές επιστήμες και την τέχνη; Πώς εξηγείται η βαθιά, διαχρονική του επίδραση στην ανθρώπινη κουλτούρα; Πώς συμβάλλει το σκάκι στη διάπλαση της προσωπικότητας των παιδιών;
Σε αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει ο Χρήστος Κεφαλής στα δοκίμια του βιβλίου. Το Σκάκι και κουλτούρα απευθύνεται τόσο σε σκακιστές, όσο και στο πλατύ κοινό. Χημικός αλλά και γνωστός σκακιστής, μέλος του ΔΣ της ΕΣΟ (Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας), ο συγγραφέας πραγματεύεται μια ποικιλία θεμάτων, από τη σχέση του σκακιού με τη διαλεκτική φιλοσοφία και τη σύγχρονη φυσική (σχετικότητα, κβαντομηχανική, θεωρία του χάους, τεχνητή νοημοσύνη) ως τη σκακιστική αισθητική και τέχνη, με τρόπο κατανοητό και ενιαίο.
«Μήπως όμως αδικούμε το σκάκι, ονομάζοντας το παιχνίδι; Δεν είναι άραγε μια επιστήμη και αυτό, μια τέχνη, κάτι μετέωρο ανάμεσα στα δύο… μια σύνθεση μοναδική που ενώνει όλα τα ζεύγη των αντιθέτων;»
Στέφαν Τσβάιχ
«Το σκάκι είναι το παιχνίδι που τιμά περισσότερο την ανθρώπινη διάνοια.»
Βολταίρος
«Η Φύση δεν είναι παρά ένα μεγάλο σκάκι με εκατομμύρια πιόνια, και εμείς προσπαθούμε να βρούμε τους νόμους σύμφωνα με τους οποίους κινούνται τα πιόνια.»
Ρίτσαρντ Φέινμαν