ΜΙΑ ΑΞΙΟΘΡΗΝΗΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Κάτω από τη βαριά σκιά μνημειακών κολοσσών, όπως ο Ηλίθιος οι Καραμάζοφ, είναι κάπως δύσκολο να προσεχτούν τα λιγοστά διήγημα που έγραψε ο Ντοστογιέφσκι. Ωστόσο, παρ’ όλο που δεν καλλιέργησε ποτέ το είδος, τα διηγήματα αυτά δεν είναι καθόλου πάρεργα∙ ανάμεσά τους υπάρχουν και αριστουργήματα.

Τέτοιο είναι αναμφισβήτητα η Αξιοθρήνητη ιστορία – η ιλαροτραγική περιπέτεια του Συμβόλου της Επικρατείας Ιβάν Ίλιτς Πραλίνσκι, του καλοπροαίρετου αλλά και τόσο αυτάρεσκου στην αφέλειά του «αφεντικού», που κάποια νύχτα εισβάλλει απρόσκλητος στο γάμο του ταλαίπωρου υφιστάμενού του, Ψευδωνύμοφ, αποφασισμένος να δώσει στην εορταστική ομήγυρη ένα μάθημα καταδεκτικότητας και «ανθρωπιάς»∙ το αποτέλεσμα είναι ένας κυκεώνας, όπου πολλών αθώων η αξιοπρέπεια καταποντίζεται.

Το διήγημα αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Μόσχας Καιροί, το 1861.