ΟΣΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Από το καλοκαίρι της ευφορίας του 2004 στον σκληρό χειμώνα του 2008, και από εκεί στη σύγκρουση του 2012 και στο δραματικό καλοκαίρι του 2015. Η ιστορία δύο ανθρώπων εντός της πυκνής εγχώριας Ιστορίας.
Ο Μάρκος, παθιασμένος με το σινεμά, επιχειρεί να ανασυνθέσει τη ζωή του εξαφανισμένου πατέρα του μέσα από ένα μεγαλόπνοο ντοκιμαντέρ, στοιχειωμένος από την απουσία. Η Άννα, χαρισματική όσο και ανασφαλής, αφοσιώνεται στα κοινά και στρατεύεται στην πολιτική, αναζητώντας τις μεγάλες αφηγήσεις.

Προσωπικές μικροϊστορίες και συλλογικές ιστορίες για την αγάπη, την τέχνη και την κληρονομιά, επινοήσεις για τον εαυτό και τον έρωτα. Η έκβαση κάθε διαδρομής μεταβάλλεται διαρκώς από κοινωνικά γεγονότα, επιλογές και γυρίσματα της τύχης.

Μια ιστορία για όσα έγιναν αλλά και όσα θα μπορούσαν να έχουν γίνει.

ΚΡΙΤΙΚΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

O συγγραφέας καταθέτει τα διλήμματα, τα αδιέξοδα και τους προβληματισμούς της γενιάς των λεγόμενων millenials. Μια γενιά που ξαφνικά βρέθηκε μπροστά σε ιστορικές αλλαγές και γεγονότα που αποδείχθηκαν πολύ σημαντικά, τη στιγμάτισαν και της άφησαν (πολύ περισσότερο από άλλες γενιές) τη συλλογική μελαγχολία ως παρακαταθήκη. [...] Με μια ξεκάθαρη προσέγγιση από τα αριστερά ο Τσερόλας καταθέτει ένα συγκινητικό μύθο για μια γενιά που ακόμη δεν έχει βρει τον χαμένο βηματισμό της βγαίνοντας από τη δίνη σημαντικών πολιτικών και ιστορικών γεγονότων που ενδεχόμενα ακόμη δεν έχουν αξιολογηθεί από κανένα μας στη σωστή βάση και στο σωστό επίπεδο.
Δημήτρης Καρύδας, fractal, 12/10/2022

Παράλληλες ιστορίες ενηλικίωσης, που περνούν από τη φοιτητική επαναστατικότητα και τον ματαιωμένο έρωτα σε μια ωριμότητα της ευαισθησίας και της συμβατικότητας, μας δίνει το νέο βιβλίο του Πάνου Τσερόλα Όσα επιστρέφουν από τη θάλασσα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. Απολαυστικά πλούσια γραφή, χορταστικές περιγραφές και ενδιαφέρουσες ψυχογραφίες ηρώων συγκροτούν μια πολύμορφη αφήγηση για τη νεότητα που φεύγει, χωρίς να αφήνει στο τέλος της ανάγνωσης κάποια πικρή νοσταλγική επίγευση. Η ιστορία του Πάνου Τσερόλα εστιάζει στις πιο ανήσυχες πανεπιστημιακές παρέες, εικονογραφώντας τους αριστερούς φοιτητές που σύχναζαν περισσότερο στα τραπεζάκια και στις διαδηλώσεις, παρά στα σπουδαστήρια και τα αμφιθέατρα. Ο κεντρικός ήρωας μάλλον αποστασιοποιημένα από τον κόσμο αυτό και με μια κάμερα στο χέρι με την οποία ξεκινά τα πρώτα του κινηματογραφικά βήματα, πολιορκεί ερωτικά μια κοπέλα που έχει ηγετική θέση στη φοιτητική Αριστερά μιας μεγάλης επαρχιακής πόλης.
Γιώργος Λαουτάρης, dimosiografos, 03/04/2022

Το "Όσα επιστρέφουν από τη θάλασσα" είναι ένα μυθιστόρημα για τη δύναμη που έχουν όλα όσα δεν έχουν ειπωθεί την ώρα που έπρεπε και για όλα όσα συνέβησαν ή θα μπορούσαν να είχαν συμβεί (γιατί εντέλει τα πάντα είναι δυνατά στη ζωή). Ο κύριος Τσερόλας κατάφερε να δημιουργήσει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ζευγάρια που έχω "συναντήσει" ποτέ μου. Ύστερα από την ολοκλήρωση του, ένιωσα την επιθυμία να πάω στη θάλασσα και να της ζητήσω να μας επιστρέψει όλα όσα μας πήρε και να μας προσφέρει όλα όσα μας αξίζουν.
Γιώργος Βαννός, stories music and thoughts, 01/03/2022

Αγάπη, φιλία, έρωτας, εξέγερση, όνειρο, τέχνη, αποκαθήλωση, πολιτική, αυτοδιάθεση. Ο Πάνος Τσερόλας αναλαμβάνει το διπλό ρίσκο να μιλήσει μέσα από τις ιστορίες του για γεγονότα τόσο νωπά, τόσο έντονα και ακόμα όχι με ακρίβεια αξιολογημένα στο πόσο βαθιά έγδαραν το δέρμα της κοινωνίας. Να μιλήσει όμως και για όσα θα μπορούσαν να έχουν γίνει. Έχω την εντύπωση ότι τα κατάφερε. Με δεκάδες ταινίες, τραγούδια, εικόνες, νύξεις, σκέψεις, διακειμενικές παραπομπές, ευθέως ή πλαγίως, αφήνει ένα δυνατό στίγμα.
Απόστολος Πάππος, elniplex, 28/02/2022

Ζωές που τραβούν τον δρόμο τους στο πλάι μας, που μας μοιάζουν και την ίδια στιγμή μας δανείζουν από το βλέμμα, την επιθυμία, την αδυναμία και την χάρη τους. Με εκείνη την σοφή δόση του χιούμορ που διευκολύνει το λάθος και εξηγεί ορισμένα από τα πάθη μας, τα πρόσωπα της έκδοσης του Κέδρου γράφουν σειρές ολόκληρες από φιλμ, μεγαλώνουν μες στον φακό, αλλάζουν εποχές, διαθέτουν έναν ορίζοντα από τους χειμώνες της οδού Ιπποκράτους ως τις πλατιές θάλασσες. Ήττες και χαρακώματα, γραμμές άμυνας ξεπερασμένες, μια τέχνη, εκείνου του μυθιστορήματος, που επιβάλλει και αποζητά την συναλλαγή.  Ραψωδίες με ονόματα μικρά για τίτλους, άγονα χρόνια, χρόνια μακρόσυρτα, γεμάτα, διαμελισμένος πάλι γεμάτος ορόσημα.
Απόστολος Θηβαίος, Literature, 22/02/2022

Μια ερωτική ιστορία, στα σπάργανά της ειδικά, είναι ανοιχτή σε όλο το φάσμα των δυνατοτήτων, τα πάντα μπορούν να συμβούν. Ο τρόπος με τον οποίο ο Τσερόλας επιλέγει να αφηγηθεί την «ιστορία δύο ανθρώπων εντός της πυκνής εγχώριας ιστορίας» είναι έξυπνος, φιλόδοξος και παρακινδυνευμένος. Η τελική επιτυχία του βιβλίου εν πολλοίς οφείλεται στην εκ του αποτελέσματος δικαίωση του ρίσκου αυτού, στη δικαίωση της έμπνευσης και της επιμονής στο προσωπικό όραμα, αν προτιμάτε, δικαίωση που σε μεγάλο βαθμό περιέχει και την πρωτοτυπία στην εκτέλεση μιας ιδέας που στη θεωρία της φάνταζε κλισέ και πολυδοκιμασμένη.
Γιάννης Καλογερόπουλος, ΝΟ14ΜΕ, 14/02/2022

Προσπάθησα να κατανοήσω μέσα από την οπτική του συγγραφέα αυτή τη γενιά. Τη γενιά που γεννήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Τους millennials. Σήμερα θα κινούνται γύρω από τα σαράντα.  (...) Το ενδιαφέρον σε αυτή την πορεία του χρόνου γι’ αυτή τη γενιά δεν είναι τόσο οι ψαλιδισμένες ή μη προσδοκίες ζωής. Υπάρχουν πάντα περίοδοι στην ιστορία που ένας κυρίαρχος Λόγος είτε σε κρίση, είτε σε άνθιση, θα οδηγεί τους ανθρώπους σε αδιέξοδα. Είναι η συγκρότηση μιας υποκειμενικότητας σε μια περίοδο που συνυπάρχουν η ευρεία διάδοση και εφαρμογή της τεχνολογίας, η καταναλωτική επιταγή της απόλαυσης (είναι καθήκον σου να απολαύσεις), η αποδόμηση του πολιτικού λόγου ως κοινωνικού δεσμού, ο νεοσυντηρητισμός, η βιομηχανία του έρωτα, το καθεστώς εξαίρεσης. Η καταγωγή του καθενός, δηλαδή αναγνώσεις, απόψεις, συναντήσεις, φαντασιώσεις, προσδοκίες, πώς λειτουργούν στην πορεία αυτής της γενιάς για τη συγκρότηση μιας κάποιας υποκειμενικότητας; Υποκειμενικότητας και όχι ατομικισμού. Ή οδηγούν στον ατομικισμό; Είναι ένα ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Στο βιβλίο υπάρχουν διάσπαρτες ψηφίδες.  Το «Όσα επιστρέφουν από τη θάλασσα», είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο που επιδιώκει να ισορροπήσει ανάμεσα στα εσωτερικά τοπία των χαρακτήρων και στα γεγονότα μιας περιόδου. Φλερτάρει με τη μελαγχολία, αλλά δεν την ερωτεύεται. Οι δύσκολοι έρωτες είναι γενναιόδωροι με τη ζωή. Απαιτούν τη χαρά της ζωής για να ευδοκιμήσουν. Και στο βιβλίο υπάρχει μπόλικη. Είναι γεμάτο από νεότητα. Όχι μόνο αυτής της γενιάς. Όλων μας.
Παναγιώτης Βλάχος, περι ου, 15/01/2022